maandag 24 februari 2020

Hoe kom ik van Google af ?

Dik tevreden met Google ? Lees dan niet verder. Het bevalt je immers goed dat je zoekresultaten altijd op maat zijn ? En je vindt het prettig dat er steeds gepersonaliseerde advertenties voor de dag komen zodat je precies de goede cadeautjes en hebbedingetjes kunt kopen. En het is toch leuk dat Google weet waar je overal geweest bent, zodat je je vakantiereis nog eens herbeleven kunt.

Google kan dat allemaal doen omdat Google alles vastlegt wat je op internet doet. Elke website die jij bezoekt wordt bij Google geregistreerd. Al jouw zoekopdrachten worden vastgelegd. Continu vertelt jouw smartphone aan Google waar je bent. Met al die persoonlijke informatie van jou bouwt Google een persoonlijk profiel van je op, profiling heet dat in het privacy jargon.

Maar wil  je dat echt ? Wil je dat Google weet dat jij aan het uitzoeken bent  hoe erg die boodschap van de internist over jouw medisch onderzoek is ? Wil je dat Google weet dat je je oriënteert op beleggingsfondsen ? Dat je op zoek bent naar een nieuwe baan ?


 Behalve zorgen over mijn privacy heb ik ook zorgen over mijn oordeelsvorming. Hoe goed zijn de zoekresultaten die Google mij aanreikt ? Want ook die zijn geselecteerd op basis van mijn persoonlijke profiel. Ga maar eens samen met een huisgenoot allebei dezelfde zoekopdracht in Google intikken. Jullie zoekresultaten zullen niet dezelfde zijn. De Google filter bubbel heet dat. In 2011 waarschuwde Eli Pariser in een TED-talk hier voor het eerst voor.

Hoe objectief is je oordeelsvorming als je andere bronnen krijgt aangereikt dan je buurman ? Je kunt antwoorden dat die filter bubbel er ook al is wanneer je je oriënteert met behulp van de pers of van wetenschappelijke artikelen. En kranten zijn toch ook bevooroordeeld ? Dat is waar maar de corrigerende mechanismes om subjectieve oordeelsvorming tegen te gaan zijn daar veel sterker.
In de journalistiek is objectiviteit een kernwaarde. Kranten hebben een gekleurde mening en kiezen ook  welke accenten ze leggen. Een dagblad als Trouw - ja, dat lees ik - is heel transparant over de eigen uitgangspunten en organiseert bijeenkomsten waar de lezers in gesprek kunnen met de Trouw journalisten. Kortom: bij een krant weet je waar die voor staat en kun je "nee, bedankt" zeggen.
In de wetenschap kunnen ook dingen misgaan wanneer wetenschappers frauderen met onderzoeksresultaten. Maar in de basis is er een ijzersterk intervisie mechanisme. Wetenschappers toetsen de wetenschappelijke onderzoeksresultaten en interpretaties van elkaar grondig.
Maar mijn persoonlijke profiel bij Google ken ik niet en Google gaat het mij ook niet vertellen. De algoritmes die bepalen welke informatie ik krijg aangereikt zijn geheim. Kortom: ik moet Google blindelings vertrouwen en heb geen enkele mogelijkheid om kritische vragen te stellen.  
 
Mijn missie: Ik wil niet langer aan Google vastzitten en zet kleine stapjes om me er van te bevrijden.

Stap 1: Google weet niet langer waar ik ben.
Ik wil niet langer dat Google vastlegt waar ik overal kom. Google doet dat door de lokatiegeschiedenis vast te leggen. Ik kan ergens een vinkje uitzetten en dan stopt Google daarmee. Dat soort vinkjes zijn goed verstopt en je moet er dus even voor gaan zitten om het goed te regelen. Je kunt hier of hier lezen hoe je dat doet. Google zal je waarschuwen dat sommige diensten niet meer goed werken. Inderdaad: je hebt niet langer meer een "tijdlijn" in Google Maps. Je moet elk zoekadres in Google Maps steeds opnieuw intikken, Google onthoudt het niet langer. En filemeldingen zijn natuurlijk wel te zien, maar niet meer gepersonaliseerd. Y're on your own ! Ik was er snel aan gewend.

Stap 2: Google weet niet langer welke websites ik bezoek
De grote boosdoener is Chrome, de browser van Google met een marktaandeel van bijna 70 %. Chrome registreert continu welke websites je bezoekt en Google legt dit vast. Je voorkomt dit op eenvoudige wijze: gebruik Chrome alleen als het echt nodig is, of helemaal niet, en stap over op een alternatief.
De grootste is de nummer 2 in de browsermarkt: good old Firefox, die je hier kunt ophalen. Firefox biedt betere garanties voor je privacy, zie hier en hier. Je kunt Firefox heel nauwkeurig instellen op de mate van privacy die jij wilt. Je moet er ook hier een uurtje voor gaan zitten om het goed te begrijpen en vervolgens netjes in te stellen. Maar zelfs met de standaard instellingen is er al privacyvoordeel: Firefox blokkeert de tracker cookies die allerlei websites op je laptop, smartphone, of tablet achterlaten. Die tracker cookies sturen je browse geschiedenis door naar hun "moeder website" voor hun eigen profiling van jou.
Ik heb Firefox nu weer enkele maanden in gebruik op al mijn apparaten en het bevalt me prima. Geen opdringerige advertenties meer en in de privacy instellingen kan ik zien hoeveel tracker cookies geblokkeerd worden.

Stap 3: Google weet niet langer waar ik naar zoek
Mijn meest recente maatregel is het verbannen van de Google zoekmachine. Want er zijn goede alternatieven. Ik gebruik nu de zoekmachine Duckduckgo (DDG). Hèt grote voordeel van deze zoekmachine is dat er niets van jouw zoekopdrachten wordt vastgelegd en daarmee is je privacy gewaarborgd. Het gevolg hiervan is dat DDG ook geen persoonlijk profiel van je opbouwt. En daardoor ben je dan vervolgens weer verlost van al die advertenties die Google je steeds aanbiedt. Een tweede voordeel is dat bij gelijke zoektermen iedereen dezelfde zoekresultaten krijgt van DDG. Is dat mooi of niet !
DDG is nog minder dan een Kleinduimpje ten opzichte van Google, maar groeit wel gestaag verder. Af en toe gebruik ik Google nog, maar in verreweg de meeste gevallen levert DDG mij voldoende zoekresultaten op om verder te kunnen.

Een volgende keer ga ik het hebben over een andere krachtige privacy maatregel: het gebruik van een VPN-dienst.

dinsdag 18 februari 2020

Voor de hel niet bang

"Voor de hel niet bang": dat zeggen we niet. Het is "voor de duvel niet bang" en dan hebben we het over een dapper persoon. Voor de hel zijn we niet zo bang meer. Althans: dat dacht ik. Het speelt in mijn geloofsleven geen belangrijke rol, maar dat kan ook te maken hebben met de oogkleppen die ik op heb. Ik leid een comfortabel en veilig bestaan en hoor bij de bijna 90 % van de Nederlandse bevolking die zegt : "ik ben gelukkig".
Maar wat als je dochter verkracht en vermoord is ? Of wanneer je gevlucht ben voor het oorlogsgeweld en in de tang zit tussen Turkse en Syrische strijdkrachten in Idlib ? Wanneer je uitgebuit wordt door niets ontziende mensensmokkelaars ? Zou iemand dan niet tegen de dader kunnen roepen: "Ik hoop dat je zult branden in de hel ?" Een verschrikkelijke wens, jazeker, maar het gaat dan ook over diepe zaken: over dodelijk onrecht, over oordeel en straf.  Iemand naar de hel wensen kan ik begrijpen, maar ik voel me meer thuis bij het oude Bosnische omaatje die ik ooit in een journaalfragment zag bij haar kapot gebombardeerde geliefden. Ze huilde en riep: God zal jullie oordelen !

beeld RD, Anton Dommerholt

Afgelopen vrijdag ben ik naar de studiedag De Hel geweest, in de Theologische Universiteit Kampen. De toelichting op dit ongebruikelijke thema pakte me: Bestaat de hel? Wat leert de Bijbel over de hel? Is de hel wel te rijmen met hoe God zich in Jezus aan ons openbaart als een God van liefde, barmhartigheid en verzoening? Is een eeuwige straf voor tijdelijk kwaad begaan door beperkte mensen wel proportioneel?

Voorafgaand is er een enquete gehouden waarvan de resultaten in de Nieuwe Koers zijn gepubliceerd. Er blijkt sprake te zijn van een duidelijke verschuivingen t.o.v. de enquete uit 2004: In vijftien jaar tijd halveerde het percentage predikanten die vinden dat we het indringend over de hel moeten hebben tot 25 procent.

De toespraken waren 's ochtends beschouwend en analyserend: hoe spreken en preken we op een theologisch verantwoorde manier over de hel ? Door die afstandelijkheid bleef het gesprek beleefd en kalm, alsof we een gesprek voerden over het burgerlijk wetboek.
Ik ben geraakt door de toespraak "De hel en ons Godsbeeld" van Ad van der Dussen. Een gepassioneerde oproep om de hel serieus te nemen, omdat het over ons zelf gaat. "Kom van de tribune af !" Want we zijn geen toeschouwers maar komen zelf ook in het oordeel van God. In Matthéüs 25 gaat het over kleine nalatigheden waardoor je naar de hel gaat. Dat is een harde en onprettige boodschap waar we liever overheen lezen.

Bettelies Westerbeek, missionair pionier in de Haagse wijk Moerwijk, vertelde in haar workshop dat in de gesprekken die ze met de Moerwijkers voert de hemel en de hel regelmatig aan de orde komen. En dan niet als interessant discussie onderwerp, maar omdat het er voor de Moerwijkers toe doet. Omdat ze denken dat ze de hemel niet verdienen, er te slecht voor zijn.
Iemand anders gaf een lezing over het christelijk geloof in een keurige Rotary bijeenkomst. Na afloop was er een vraag: "Mijn zoon geloofde niet meer en is verongelukt. Maar kunt u me zeggen waar hij nu dan is ?" Dit zijn diepe vragen over onze bestemming en ze leven dus volop.
  
Ook in de jongerencultuur: Je hoeft niet lang te zoeken en je komt computer games tegen als Hellbound, Purgatory, Agony, and Devil's hunt. Ook in populaire films en tv-series als The Walking Dead en Game of Thrones is de hel op allerlei manieren aanwezig. Op Netflix wemelt het van de occulte series waarin demonen uit zijn op de vernietiging van mensen.

Ik voel me niet zo thuis bij al te expliciete meningen over de hel. Laat ik het maar houden bij de woorden uit de Apstolische Geloofsbelijdenis. Bescheiden woorden, die niet teveel maar wel genoeg zeggen. Woorden  die mijn ouders, grootouders, en al die generatie voor hen al hoorden en die ze bewaarden in hun hart: onze Heer Jezus Christus ging voor ons naar de hel, en als Hij komt om te oordelen is er vergeving van zonden en het eeuwige leven. Daarmee ben je voor de hel niet bang.
Ik geloof in God de Vader, de Almachtige, Schepper van de hemels en van de aarde.
En in Jezus Christus, Zijn eniggeboren Zoon, onze Heere;
die ontvangen is van de Heilige Geest, geboren uit de maagd Maria;
Die geleden heeft onder Pontius Pilatus, is gekruisigd, gestorven en begraven,
nedergedaald ter helle; ten derde dage wederom opgestaan van de doden;
opgevaren ten hemel, zittende ter rechterhand Gods, des almachtigen Vaders;
vanwaar Hij komen zal om te oordelen de levenden en de doden.
Ik geloof in den Heilige Geest.
Ik geloof één heilige, algemene, christelijke kerk, de gemeenschap der heiligen;
vergeving der zonden;
wederopstanding des vleses;
en het eeuwige leven.
Amen
 







zondag 9 februari 2020

Landelijke Presentdag 2020

Ik ga graag naar de landelijke Presentdag, nu al weer een aantal jaren in Landgoed Zonheuvel bij Doorn. Er is veel energie en ik steek er bijna altijd wel wat op.
Voor wie Present niet kennen: Er zijn ruim 70 Present stichtingen in Nederland, Present Epe-Heerde is er eentje van.
Dit is wat we er doen: Present slaat een brug tussen mensen die iets hebben te bieden en mensen die daarmee geholpen kunnen worden. Als makelaar in vrijwilligerswerk bieden wij de mogelijkheid voor vrijwilligers om zich in de eigen woonplaats in te zetten voor mensen die te maken hebben met armoede, een slechte gezondheid of een sociaal isolement. Voor een dagdeel, een dag, of voor langere tijd.
Voor wie bekend is met de landelijke NL-doet dagen van het Oranjefonds: daar zijn de stichtingen Present dus het hele jaar door mee bezig. Een paar kentallen voor 2018:
  • landelijk: 43.500 vrijwilligers en 8000 uitgevoerde projecten
  • Present Epe-Heerde: 985 vrijwilligers en 107 uitgevoerde projecten. Daarnaast doet Present Epe-Heerde in opdracht van de gemeente Epe diverse activiteiten ten behoeve van de inburgering van de nieuwkomers (vluchtelingen met verblijfsstatus in de gemeente Epe)
De afvaardiging van Present Epe-Heerde aan het lunchen in Zonheuvel
De landelijke Presentdag wordt voorafgegaan door de coördinatorendag op vrijdag. Daar komen met name de coördinatoren naar toe: de Presentmedewerkers die met hun voeten in de dagelijkse klei van het Presentwerk staan. De vrijdag zit vol met workshops, uitwisselingsmomenten, leut, en bezinning. Op zaterdag komen er veel bestuursleden bij. Ook dan wordt er weer veel informatie gegeven met toespraken en workshops, en is er weer volop gelegenheid om te netwerken of bij te praten met bekenden.

De dag wordt geopend met een welkomstwoord van voorzitter Pieter Cnossen en een video impressie van de vrijdag. Daarna wordt Bert Roor geïnterviewd. Het gaat met name over zijn boek Heilzame presentie. Diaconale betrokkenheid als leeromgeving voor protestantse kerken waarin hij onderzoekt wat de vrijwilliger, bijvoorbeeld iemand meehelpt met een Present project, zelf leert van zo'n dag. Ik hoor voor het eerst over de presentiebenadering. Citaat: De presentiebenadering is een manier van werken die de relationele afstemming tussen zorggever en cliënt als basis voor hulp en steun ziet. Goede zorg ontstaat vanuit het zorgvuldig aansluiten bij en afstemmen op de ander, en op wat hij of zij nodig heeft. (zie hier). De handelseditie van de dissertatie is hier te koop.

Erik Dannenberg, voorzitter van het bestuur van Present-NL spreekt enkele (dank)woorden en daarna begint de eerste workshopronde.
Ik neem deel aan de workshop over Identiteit. Pieter Cnossen leidt de workshop en vertelt dat "Identiteit" één van de bezinningsthema's wordt. Present wil een christelijke beweging zijn, en tegelijkertijd alle mensen van goede wil mobiliseren om "een beweging op gang brengen in Nederland waarbij steeds meer mensen het vanzelfsprekend vinden om naar elkaar om te zien". En voor dat laatste hoef je geen christen te zijn.

Welke rol speelt dan je identiteit precies ? Dit is een dilemma waar elke christelijke organisatie die een sociaal doel in de samenleving nastreeft tegen aan loopt: zorginstellingen, scholen, welzijnsorganisaties. Welke eisen stel je aan je personeel ? Moet iedereen christen zijn ? Maar wat is dan precies een christen, welke bandbreedte van meningen en aanpakken is er ? Hoeveel medewerkers die wel je aanpak en doel van harte ondersteunen maar niet je diepere motivaties  wil je in je organisatie opnemen ?
We hebben een uur lang onze meningen en ervaringen uitgewisseld. De consensus neigt naar
  1. Duidelijk uitspreken dat je een inclusieve christelijke organisatie bent waar iedereen welkom is om mee te helpen aan het realiseren van de doelen.
  2. Ervoor zorgen dat er in je bestuur en bij je medewerkers voldoende dragers zijn van de christelijke identiteit
Tijdens de lunchpauze belandt de ochtendspreker Bert Roor bij ons aan tafel. Ik heb een heel prettig en inspirerend gesprek met hem gevoerd. Natuurlijk over zijn onderzoek naar de leerervaringen in diakonale omgevingen, maar ook over zijn bijdrage aan A Rocha en de mogelijkheden voor lokaal jeugddiakonaat gericht op natuurbescherming. A Rocha is een wereldwijde beweging van christenen die vanuit hun geloof willen zorgen voor Gods schepping.

's Middags heb ik de workshop over hoarding bezocht. Ik kende het woord wel, maar niet in de zin van een verzamelstoornis. Op allerlei momenten en plaatsen krijgen de stichtingen Present te maken met opruimklussen bij mensen met deze hoarding problematiek. Een jaar of tien geleden was er nog weinig ervaring mee en werd de opruimklus gewoon uitgevoerd zoals afgesproken. Met het gevolg dat na kortere of langere tijd de situatie weer verslechterde. Nu wordt er eerst zorgvuldig met de cliënt overlegd over de aanpak van diens verzamelwoede. De hierboven al genoemde presentiebenadering speelt een belangrijke rol bij de aanpak. Soms leidt het tot positieve resultaten waarbij de verzamelstoornis beter beheersbaar wordt, maar dat is dan vaak een lange weg om te gaan. Soms moet besloten worden om een opruimklus niet uit te voeren vanwege de emotionele schade die dit oplevert.

dinsdag 4 februari 2020

Netflix: Messiah (2020)

Dit is geen christelijke tv-serie. Het is een wonderbaarlijke mix van de Wederkomst, een scheut magisch realisme en een politieke thriller. Verhaaltechnisch rammelt het nogal: er is een nevenplot die weinig te maken heeft met de hoofdlijn, en in de middelste afleveringen zakt het tempo helemaal weg. Niet zo fijn dus, en toch, en toch....

Ik heb de serie met toenemende interesse gekeken, en op het eind wordt het steeds spannender. De brandende vraag is steeds: Wie is Al Masih nu echt ? Een bedrieger ? Of toch de Messias waar we als christenen op wachten ? De laatste aflevering lijkt een antwoord te geven, maar er is ook zoveel onduidelijks dat een tweede seizoen zeker noodzakelijk is.


De serie boeit me omdat het laat zien hoe ongeneeslijk religieus, of anti-religieus we zijn. Wie zei er dat religie irrelevant geworden is en verdwijnen zal ?

Het onverwachte optreden van de totaal onbekende prediker Al Masih in het door IS belegerde Damascus brengt een stortvloed van gebeurtenissen op gang. Al Masih verkondigt de bevrijding van de stad en dat gebeurt wanneer de belegeraars verjaagd worden door een hevige zandstorm. Al Masih leidt zijn snel groeiende schare volgelingen de woestijn in. De Israëlische autoriteiten krijgen Al Masih in het vizier en zijn er niet gerust op. Eén vonk kan het religieuze kruidvat laten ontploffen. Ze arresteren hem. Hij wordt ondervraagd door Aviram Dahan, een Mossad agent, die zwaar met zichzelf in de knoop zit omdat zijn huwelijk op de klippen is gelopen. Al Masih weet persoonlijke dingen van Aviram Dahan die hij niet kan weten. De volgende ochtend wil de ontredderde Dahan het verhoor voortzetten, maar Al Masih is niet meer in zijn cel.
Hij duikt een dag later op in een dorpje in Texas en de religieuze opwinding herhaalt zich. De Amerikaanse CIA begint er zich ook mee te bemoeien en zet er een onderzoeksteam onder leiding van Eva Geller op....

Het verhaal bevat voortdurend verwijzingen naar de bijbelverhalen, vooral die in de Evangeliën. Doordat het ook wordt geplaatst in een actuele politieke situatie die we allemaal dagelijks tegenkomen in de krant en op tv komt het dichtbij. Je kunt je niet onttrekken aan de vraag: Is hij nou wel of niet de Messias, wat zou ik zelf geloven als zoiets me overkwam ? 

Het mooie van deze serie is de intense manier waarop de reacties van mensen worden weergegeven: van vurige hoop tot hard ongeloof, van mensen die meteen weten wat ze ervan vinden, en van de twijfelaars die overtuigd willen worden. Dat is de kracht van de serie, en het maakt dat je de tekorten die ik aan het begin noemde er bij voor lief neemt.