Hoe kom ik van Google af ?

Dik tevreden met Google ? Lees dan niet verder. Het bevalt je immers goed dat je zoekresultaten altijd op maat zijn ? En je vindt het prettig dat er steeds gepersonaliseerde advertenties voor de dag komen zodat je precies de goede cadeautjes en hebbedingetjes kunt kopen. En het is toch leuk dat Google weet waar je overal geweest bent, zodat je je vakantiereis nog eens herbeleven kunt.

Google kan dat allemaal doen omdat Google alles vastlegt wat je op internet doet. Elke website die jij bezoekt wordt bij Google geregistreerd. Al jouw zoekopdrachten worden vastgelegd. Continu vertelt jouw smartphone aan Google waar je bent. Met al die persoonlijke informatie van jou bouwt Google een persoonlijk profiel van je op, profiling heet dat in het privacy jargon.

Maar wil  je dat echt ? Wil je dat Google weet dat jij aan het uitzoeken bent  hoe erg die boodschap van de internist over jouw medisch onderzoek is ? Wil je dat Google weet dat je je oriënteert op beleggingsfondsen ? Dat je op zoek bent naar een nieuwe baan ?

 Behalve zorgen over mijn privacy heb ik ook zorgen over mijn oordeelsvorming. Hoe goed zijn de zoekresultaten die Google mij aanreikt ? Want ook die zijn geselecteerd op basis van mijn persoonlijke profiel. Ga maar eens samen met een huisgenoot allebei dezelfde zoekopdracht in Google intikken. Jullie zoekresultaten zullen niet dezelfde zijn. De Google filter bubbel heet dat. In 2011 waarschuwde Eli Pariser in een TED-talk hier voor het eerst voor.

Hoe objectief is je oordeelsvorming als je andere bronnen krijgt aangereikt dan je buurman ? Je kunt antwoorden dat die filter bubbel er ook al is wanneer je je oriënteert met behulp van de pers of van wetenschappelijke artikelen. En kranten zijn toch ook bevooroordeeld ? Dat is waar maar de corrigerende mechanismes om subjectieve oordeelsvorming tegen te gaan zijn daar veel sterker.
In de journalistiek is objectiviteit een kernwaarde. Kranten hebben een gekleurde mening en kiezen ook  welke accenten ze leggen. Een dagblad als Trouw - ja, dat lees ik - is heel transparant over de eigen uitgangspunten en organiseert bijeenkomsten waar de lezers in gesprek kunnen met de Trouw journalisten. Kortom: bij een krant weet je waar die voor staat en kun je "nee, bedankt" zeggen.
In de wetenschap kunnen ook dingen misgaan wanneer wetenschappers frauderen met onderzoeksresultaten. Maar in de basis is er een ijzersterk intervisie mechanisme. Wetenschappers toetsen de wetenschappelijke onderzoeksresultaten en interpretaties van elkaar grondig.
Maar mijn persoonlijke profiel bij Google ken ik niet en Google gaat het mij ook niet vertellen. De algoritmes die bepalen welke informatie ik krijg aangereikt zijn geheim. Kortom: ik moet Google blindelings vertrouwen en heb geen enkele mogelijkheid om kritische vragen te stellen.  
 
Mijn missie: Ik wil niet langer aan Google vastzitten en zet kleine stapjes om me er van te bevrijden.

Stap 1: Google weet niet langer waar ik ben.
Ik wil niet langer dat Google vastlegt waar ik overal kom. Google doet dat door de lokatiegeschiedenis vast te leggen. Ik kan ergens een vinkje uitzetten en dan stopt Google daarmee. Dat soort vinkjes zijn goed verstopt en je moet er dus even voor gaan zitten om het goed te regelen. Je kunt hier of hier lezen hoe je dat doet. Google zal je waarschuwen dat sommige diensten niet meer goed werken. Inderdaad: je hebt niet langer meer een "tijdlijn" in Google Maps. Je moet elk zoekadres in Google Maps steeds opnieuw intikken, Google onthoudt het niet langer. En filemeldingen zijn natuurlijk wel te zien, maar niet meer gepersonaliseerd. Y're on your own ! Ik was er snel aan gewend.

Stap 2: Google weet niet langer welke websites ik bezoek
De grote boosdoener is Chrome, de browser van Google met een marktaandeel van bijna 70 %. Chrome registreert continu welke websites je bezoekt en Google legt dit vast. Je voorkomt dit op eenvoudige wijze: gebruik Chrome alleen als het echt nodig is, of helemaal niet, en stap over op een alternatief.
De grootste is de nummer 2 in de browsermarkt: good old Firefox, die je hier kunt ophalen. Firefox biedt betere garanties voor je privacy, zie hier en hier. Je kunt Firefox heel nauwkeurig instellen op de mate van privacy die jij wilt. Je moet er ook hier een uurtje voor gaan zitten om het goed te begrijpen en vervolgens netjes in te stellen. Maar zelfs met de standaard instellingen is er al privacyvoordeel: Firefox blokkeert de tracker cookies die allerlei websites op je laptop, smartphone, of tablet achterlaten. Die tracker cookies sturen je browse geschiedenis door naar hun "moeder website" voor hun eigen profiling van jou.
Ik heb Firefox nu weer enkele maanden in gebruik op al mijn apparaten en het bevalt me prima. Geen opdringerige advertenties meer en in de privacy instellingen kan ik zien hoeveel tracker cookies geblokkeerd worden.

Stap 3: Google weet niet langer waar ik naar zoek
Mijn meest recente maatregel is het verbannen van de Google zoekmachine. Want er zijn goede alternatieven. Ik gebruik nu de zoekmachine Duckduckgo (DDG). Hèt grote voordeel van deze zoekmachine is dat er niets van jouw zoekopdrachten wordt vastgelegd en daarmee is je privacy gewaarborgd. Het gevolg hiervan is dat DDG ook geen persoonlijk profiel van je opbouwt. En daardoor ben je dan vervolgens weer verlost van al die advertenties die Google je steeds aanbiedt. Een tweede voordeel is dat bij gelijke zoektermen iedereen dezelfde zoekresultaten krijgt van DDG. Is dat mooi of niet !
DDG is nog minder dan een Kleinduimpje ten opzichte van Google, maar groeit wel gestaag verder. Af en toe gebruik ik Google nog, maar in verreweg de meeste gevallen levert DDG mij voldoende zoekresultaten op om verder te kunnen.

Een volgende keer ga ik het hebben over een andere krachtige privacy maatregel: het gebruik van een VPN-dienst.