CU-congres "Rijnland werkt"

Vrijdagochtend 24 februari heb ik mijn oudste zoon vergezeld naar het minicongres van de ChristenUnie over Rijnland werkt.
Op het congres werd de gelijknamige studie van het Wetenschappelijk Instituut van de CU overhandigd aan VNO-NCW voorzitter Hans de Boer.
Een prettige en interessante ochtend. Een jaar of tien geleden maakte ik voor het eerst kennis met de begrippen Rijnlands en Angelsaksisch ondernemen. Ik vond het meteen een nuttig begrippenpaar:

• Rijnlands ondernemen staat voor samenwerking tussen bedrijfsleven, overheid, en samenleving, belangenafweging van werkgever en werknemer, continuïteit, en lange termijn
• Angelsaksisch opndernemen staat voor winstmaximalisatie, aandeelhouderswaarde, efficiency en meetbaarheid, en een korte termijn focus op aantoonbare resultaten

Een alleraardigste uitleg staat in Cruijff is een Rijnlander, Van Gaal een Angelsaks.

het studierapport van de CU

Het leek me meteen duidelijk dat, hoewel mijn sympathie bij Rijnlands ondernemen lag en nog steeds ligt, beide aanpakken hun sterke en zwakke kanten hebben. Je moet daarom altijd naar de optimale mix voor jouw bedrijf zoeken. Rijnlands en Angelsaksich ondernemen bieden mij een gereedschapskist om te kijken of ik de zaken goed aanpak.

Het aardige is dat je het ook goed gebruiken kunt in het besturen van vrijwilligerswerk. Daar is een Angelsaksich instinct nog wel eens nuttig. Doelen zijn niet altijd helder, mensen verliezen zich in operationele taken en bewaken de hoofdlijnen niet meer, en de vraag of het nog nuttig is wat je aan het doen bent wordt vergeten.

De aftrap gisterochtend was voor Dirk Duijzer, directeur Coöperatie, Bestuur en Duurzaamheid bij de Rabobank. Hij liet o.a. zien hoe het Rijnlandse denken verweven is in de uitgangspunten van het beroemde Nederlandse poldermodel. Dat stempelt tot op de dag van vandaag het debat tussen overheid, bedrijfsleven, en burgers:

1. Brede kennisdeling en scholingsmogelijkheden voor iedereen
2. Sociale vangnetten voor de minder bedeelden
3. Verkleining van de afstand tussen arm en rijk
4. Zeggenschap en betrokkenheid van werknemers
5. Integrale verantwoordelijkheid van bestuurders

Hans de Boer nam daarna de studie in ontvangst en gaf er zijn commentaar op:

• Vereenzelvig "Rijnlands"niet met "christelijk-sociaal": "Angelsaksisch" floreert in Amerika, en dat is één van de meest christelijke landen van de wereld.
• Werken collectiviteiten altijd beter dan individuen ? Hebben we altijd en voor alles CAO's nodig, of kunnen we meer overlaten aan het individu ?
• De politiek is te veel gericht op de actuele onderwerpen en biedt geen samenhangende visie op de toekomst, Maar daar heeft het bedrijfsleven wel behoefte aan.

Carola Schouten bedankte alle ondernemers die aan het boek hebben meegewerkt. Ook zij wilde "Rijnlands" niet christelijk noemen, maar verwachtte wel dat het christenen zou aanspreken, en dat het nu nodig is naar een nieuwe invulling te zoeken. Er is meer behoefte aan individueel maatwerk, maar de samenhang blijft wel nodig. De CAO's kunnen niet overboord.
 

Hans de Boer, Cartola Schouten, en Dirk Duijzer in debat op het CU congres Rijnland werkt

De ochtend werd afgerond met een debat tussen de forumleden onderling, en met de zaal. Er was een levendige discussie over de vraag hoe we bedrijven naar Nederland krijgen. Hans de Boer gaf aan dat dit een belangrijk speerpunt voor hem is en dat hij bedrijven uit Londen naar Amsterdam probeert te krijgen. Daarbij wordt hij gehinderd door Nederlandse regels over de hoogte van de bonus, en van de Nederlandse vennootschapsbelasting. Niet iedereen was het eens met de pragmatische benadering van aanpassing aan Angelsaksische voorkeuren. Bonussen stimuleren het eigenbelang, welke captains of industry willen we binnenhalen ? We zijn op zoek naar lange termijn investeerders, die niet voor het snelle geld gaan.
De benadering van Hans de Boer kan ik wel waarderen: een no-nonsense en doelgerichte aanpak, met de bereidheid om compromissen te sluiten en je voorkeuren en overtuigingen te doseren. Dat vinden principieel ingestelde mensen maar niks, en dat bleek dan ook in de discussie.