zaterdag 23 augustus 2014

Big Data, sensors, en privacy

Vorig jaar heb ik het boek De Big Data revolutie besproken. In het boek wordt op onderhoudende en duidelijke wijze uitgelegd wat Big Data is en welke gevolgen het heeft, bijvoorbeeld voor je privacy.
In het kort: Big Data analyse is het doorzoeken van grote hoeveelheden gegevens naar verbanden tussen grootheden. Veel interesse gaat uit naar het opbouwen van profielen van mensen en hun gedrag, maar ook wordt Big Data onderzoek toegepast bij het optimaliseren van onderhoud van auto's en machines, het verbeteren van voorraadbeheer, of het analyseren van geologische data.
In Big Data onderzoek worden statistische analyses gedaan waarbij de correlaties tussen grootheden worden vastgesteld. Wanneer de correlatie hoog  is, kan er sprake zijn van een interessant verband, maar hier is de vakkennis van de zogenaamde data scientist van groot belang. Niet  elke hoge correlatie duidt op een zinvol verband. Statistici spreken dan van spurious correlations, en in dit artikel wordt er stevig de draak mee gestoken.

source: http://www.bestthinking.com/trendingtopics/science/applied_science/materials_science/wearable-flexible-stretchable-electronics-promise-much-including-inevitable-problems
In dit artikel wil ik ingaan op een ontwikkeling die al enkele jaren aan de gang is: sensors worden steeds goedkoper en worden daarom steeds meer toegepast voor het genereren van Big Data. En dat heeft grote gevolgen voor onze privacy.
Enkele voorbeelden van innovatieve toepassingen van sensors die de laatste jaren op de markt verschenen zijn:
  • Hier kun je lezen hoe auto's meer en meer worden volgestopt met sensoren. De analyse van al die gegevens wordt op verschillende manieren gebruikt: voor het personaliseren van het rijgedrag van de auto, voor onderzoek naar het ontstaan van files, en.... voor het goedkoper maken van je autoverzekering
  • Fairverzekering biedt zo'n autoverzekering aan: een kastje in je auto verzamelt gegevens over je rijgedrag, en geeft je een score groen, oranje, of rood. Bij groen krijg je de meeste korting, bij rood niets.
  • Over de slimme meter die je electriciteits- en gasverbruik meet is veel te doen. De huidige stand van zaken is dat niemand een slimme meter hoeft af te nemen, en dat het uitlezen van de meter aan strenge regels gebonden is. 
  • Meer en meer apparaatjes meten je gezondheid en je fitness. Fitbit polsbandjes meten je lichaamstemperatuur,je lichaamsactiviteit overdags en in je slaap, en via je smartphone worden die gegevens voor je bewaard door Fitbit zodat je trendanalyses kunt gaan doen, of je huisarts kunt verrassen met kant-en-klare grafiekjes over je gezondheid. En misschien wil Fitbit er ook wel iets mee doen.....
  • Nog een stapje verder gaan de stretchable electronics die in kleding kunnen worden verwerkt, of zelfs in je lichaam kunnen worden geplaatst, voor nauwkeurige metingen van allerlei biometrische waarden.
Wanneer we gesteld zijn op onze privacy zullen we nu in actie willen komen. Maar wat gaan we doen ? Al in de jaren 80 zijn de basisspelregels voor privacy vastgesteld. De versie van de OECD is het meest bekend geworden (zie hier de revisie van 2013), en vormt de basis voor de privacywetgeving in de EU en de VS. De  Wet Bescherming Persoonsgegevens (WBP) is de Nederlandse invulling van de EU privacy richtlijn uit 1995. Momenteel werkt de EU aan een nieuwe Data Protection Regulation  die bindend wordt voor alle lidstaten en de nationale privacy wetten zal gaan vervangen. Aan wetten ontbreekt het ons niet.

Een belangrijke privacy bouwsteen voor burgers is het toestemmingsmechanisme, dat in alle privacywetgeving voorkomt. We kennen het allemaal in de vorm van het "I accept" vakje dat we moeten aanvinken bij het installeren van software.
Het is een mooi voorbeeld van de beperktheid van dit mechanisme. Die zit 'm ten dele in ons eigen gedrag: we zijn vaak te lui en te hebberig om lange privacy statements te lezen, en accepteren de voorwaarden blindelings. Maar er is ook een forse asymmetrie in macht en kennis tussen grote marktpartijen en individuele burgers. In je eentje wordt het een lastig gevecht met Amazon of met Google....
Een volgend bezwaar is dat het bijhouden van privacy-afspraken met zoveel verschillende partijen met wie je op internet zaken doet een onbegonnen werk, het zijn er te veel.
Tot slot blijkt dat privacybewaking bij Big Data lastig is omdat het toestemmingsmechanisme vaak in werking treedt bij de datacollectie. Maar Big Data analyse gebruikt nou juist op een later moment meerdere al bestaande gegevensverzamelingen zonder goed aan te kunnen geven naar welke verbanden gezocht wordt, en zonder dat bekend is wie de oorspronkelijke data-eigenaren zijn.

De conclusie is dat privacybewaking op individueel niveau niet goed werkt. Gelukkig is dat niet het einde van het verhaal. De laatste jaren is er een duidelijke bewustwording aan de gang bij overheden, en grote groepen burgers organiseren zich en gebruiken hun recht op privacy om juridische procedures aan te spannen tegen multinationals die het met de privacy niet zo nauw nemen.
Bij de nu lopende revisies van de privacy wetgeving wordt veel meer aandacht besteed aan de verantwoordelijkheden van de data-verwerker. Deze moet kunnen aantonen dat er een goede risico-analyse is uitgevoerd van de dataverwerking, dat er goed werkende privacy maatregelen zijn getroffen, en dat de beveiliging van de gegevens op orde is.

Verschillende landen binnen de EU zijn onderzoeken gestart naar privacy bij Google. Ons College Bescherming Persoonsgegevens heeft in november vorig jaar vastgesteld dat de privacyvoorwaarden van Google in strijd zijn met onze WBP.
Ín Nederland alleen al zijn de afgelopen maanden meer dan vierduizend verzoeken ingediend bij Google om links naar privacy gevoelige gegevens te verwijderen.
In de USA wordt achterdochtig gereageerd op de nieuwste gadgets van Amazon, de Fire Phone, de cloud browser Silk, en de drone pakketdienst Prime Air,  omdat die een gevaar vormen voor de privacy van de Amerikaanse burgers.
Willen we onze privacy beschermen ? Wees dan alert, en bundel de krachten.

maandag 11 augustus 2014

New Wine 2014

New Wine 2014 is een prachtige week geworden. Het is heerlijk weer en dat zorgt voor een opgewekte vakantiestemming op de velden. Dit jaar ben ik geen teamleider en dat is meteen te merken: het geeft rust en ruimte in het hoofd en daardoor kan ik me veel beter openstellen voor het programma. Ik heb er dus met volle teugen van genoten, en van alles opgestoken waar ik nu op zit te herkauwen.

Napraten na het seminar van pater Gabriël
Dit jaar is verder gewerkt aan het steviger neerzetten van het thema sociale gerechtigheid, laat ik het zo maar noemen. New Wine is primair gericht op vernieuwing van de christelijke gemeente door het werk van de Heilige Geest in onze harten. Dat wordt al jarenlang toegespitst op de vernieuwing van jou als persoon , of de vernieuwing van de gemeente. Het is legitieme en goede christelijke vorming, al die workshops over geestelijke groei, pastoraat, en de Geestesgaven.
Enkele jaren terug kwamen de eerste seminars over samenlevingsvraagstukken. Vorig jaar begon New Wine samen te werken met Tear om er meer aandacht aan te kunnen besteden: Tear richt zich op het wereldwijd ondersteunen van kerken bij lokale armoedebestrijding. Dit jaar was er een aparte tent, Umoja geheten, wat Swahili is voor "eenheid". Umoja was ingericht als sfeervolle ontmoetingsplek en je kon er de hele dag eerlijke koffie, thee, of een sapje drinken. 's Middags werden er "de samenlevings"-seminars gehouden.

Ik was het meest onder de indruk van het seminar van de mensen van  Justice and Care, een hulpverleningsorganisatie die mensenhandel bestrijdt in met name India en Bangladesh. Ik heb zelden zo'n krachtige combinatie gezien van  professionele aanpak,  intense christelijke bewogenheid, en  de bereidwilligheid om daar persoonlijke offers voor te brengen. Justice en Care werkt samen met de (lokale) overheden, justitiële instanties, hulpverleners, en organen voor handhaving, met name de politie. Steeds wordt uitgebreid vooronderzoek gedaan om een juridisch sluitend dossier te kunnen opbouwen, voordat overgegaan wordt tot arrestatie van de mensensmokkelaars en de bevrijding van de slachtoffers, vaak meisjes en jonge vrouwen.

Meerdere malen ben ik deze week geconfronteerd met de vragen rond discipelschap en leiderschap. Rudolf Setz had een drietal seminars over leergemeenschappen en kerk-zijn midden in de samenleving, meer hier over in Nederland Zoekt. Rudolf heeft aanpakken van de 3D-beweging van Mike Breen in Engeland vertaald naar onze lokale Nederlandse context. Vorig jaar was Mike Breen zelf spreker op New Wine 2013. Ik voel me uitgedaagd door deze aanpakken, maar weet nog niet of en zo ja hoe ik daar dan mee aan de slag kan gaan.

Eén van de hoogtepunten was het optrekken met pater Gabriël uit de abdij Tongerlo in België. Het idee om hem uit te nodigen was van mij afkomstig, en dat maakte dat ik me wel verantwoordelijk voelde voor zijn welzijn. Tegelijkertijd kun je daar niet zo heel veel aan doen, want het blijft een sprong in het diepe om als Vlaamse pater een workshop te gaan houden in een protestantse gemeenschap als New Wine. Hij heeft de uitdaging aangenomen, en een workshop gegeven over "Bidden met de psalmen". De seminartent was bijna helemaal gevuld met zo'n 260 aandachtig luisterende bezoekers. Pater Gabriël blijkt een uitstekend spreker te zijn. Zijn voordracht over het kloosterleven en de centrale rol die de psalmen daar in spelen had een perfecte mix van diepgang, anekdote, en Vlaamse humor. Als je er in slaagt om je luisteraars meerdere malen in lachten te laten uitbarsten, en ook een diepgaand betoog te houden over het abdijleven, de liturgie, en je eigen persoonlijke positie te midden van de andere broeders dan ben je heel wat mans. En gelukkig heeft hij  zelf ook met volle teugen genoten van zijn verblijf op de conferentie.  

Natuurlijk heb ik weer medewerkertaken uitgevoerd. In goed overleg met mijn opvolgster Anieta ben ik weer mee gaan doen met het beamerteam. Het is me goed bevallen, ik vind het een mooie job, en ook dit jaar liep het met het team op rolletjes. De balans m/v verschuift steeds meer naar de "v". Waren we in het begin echt een mannenkluppie, nu zijn de vrouwen ruim in de meerderheid.

woensdag 6 augustus 2014

Film: Philomena (2013)

We gaan voor het allereerst naar filmhuis de Keizer in Deventer. Het bevalt me er goed. Via een trap naar beneden komen we in een gezellige kelder waar al een flink aantal leeftijdgenoten druk aan de praat is, een kop koffie of een drankje in de hand. Jongeren zien we er niet. We gaan ook voor de koffie, en de barman schuift de trommel met banketbakkerkoekjes naar ons toe. Kijk, dat is weer eens wat anders dan cola, bier, en popcorn.
Filmhuis de Keizer heeft twee zaaltjes, in het onze kunnen een vijftigtal mensen en die zijn er ook want het is vol.
Philomena blijkt een uitstekende familiefilm te zijn, gebaseerd op een waar gebeurd verhaal: Een jong Iers meisje, Philomena, raakt ongewenst zwanger. Ze komt in een nonnenklooster terecht waar tienermoeders worden opgevangen. Ze bevalt van een gezonde zoon. In ruil voor het verblijf en de verzorging in het klooster moeten de jonge moeders huishoudelijke werkzaamheden verrichten. Het is een hard bestaan. Een uur per dag mogen ze bij hun kinderen zijn. Regelmatig adopteren rijke echtparen de babies . Dat gebeurt zonder de moeders daar bij te betrekken, die ontdekken plotseling dat hun kind er niet meer is. Het  geeft aanleiding tot hartverscheurende taferelen.
Pas na vijftig jaren vertelt Philomena dit verhaal aan haar dochter. Die stelt voor dat haar moeder samen met de journalist Martin Sixsmith  op zoek gaat naar haar verloren zoon. Martin Sixsmith  was spindoctor bij de Labour party maar is gedumpt. Hij heeft depressieve buien en probeert overeind te krabbelen door veel te hardlopen en aan een boek over Russische geschiedenis te werken. Hij heeft eerst geen zin om aan een human interest verhaal te werken, maar wanneer hij hij naar het verhaal van Philomena geluisterd heeft besluit hij toch om haar te helpen bij haar speurtocht. Dat is het begin van een spannende zoektocht en een verrassende ontknoping.
   
De film heeft meerdere prijzen in de wacht gesleept (wiki). De hoofdrollen worden overtuigend gespeeld door Judy Dench (Philomena, maar voor mij vooral bekend als "M" in de laatste Bond films) en Steve Coogan (Martin Sixsmith).
  
De Rooms-Katholieke kerk speelt een merendeels negatieve rol: de nonnen behandelen de tienermoeders onmenselijk en het verkopen van hun babies en peuters is natuurlijk een zwarte bladzij in de geschiedenis van de Ierse kerk. Tot op de dag vandaag schijnen Ierse moeders te zoeken naar het verdwenen kind van hun tienerjaren. In de film schrijnt het: de nonnen bedriegen, veinzen, liegen, en weten precies hoe Gods toorn er uit ziet. Slechts een enkele non behoudt haar menselijkheid: Philomena krijgt een foto van haar zoontje van een jonge non: "voor jou, gepikt uit de kamer van moeder-overste" zegt ze. Toch vind ik het geen catholics bashing movie. Daarvoor is de film toch te documentaire-achtig, het gaat duidelijk niet om een uithaal naar falende mensen in een falend instituut.
De reacties van de oude Philomena en Martin Sixsmith zijn mooi verfilmd: Philomena vergeeft de nonnen, ze wil niet in haat verder leven. Martin behoudt zijn morele woede, van vergeving is geen sprake. Ik vind Martin's houding overtuigender dan Philomena: haar vergeving komt me wat al te gemakkelijk over, en Martin's diepe verontwaardiging vind ik echter. Het  brengt je wel bij de wezenlijke vraag naar vergeving van groot onrecht en je eigen houding daar bij.
Wat ik heel humoristisch vind is de confrontatie tussen de volkse Philomena en de cynische intellectuele Martin. Ze kennen elkanders wereld niet en leren gaandeweg dat ze op totaal verschillende wijzen in het leven staan. Met name Martin krijgt nog wel eens uit de zak van Philomena als hij mensen koel of negatief benadert, of ze onheus behandelt. Je ziet hem denken: die ouwe heks heeft me weer in de tang....
Wat ook heel humoristisch werkt is Philomena's steeds weer verrassende openheid over sex en de schrik of verbazing die dat bij Martin teweeg brengt. Hij lijkt te verwachten dat Philomena oud en wereldvreemd is, en het tegendeel blijkt het geval. Daardoor wordt juist hij de persoon met de beperkte blik, heel grappig.