We gaan voor het
allereerst naar filmhuis de Keizer
in Deventer. Het bevalt me er goed. Via een trap naar beneden komen we in een
gezellige kelder waar al een flink aantal leeftijdgenoten druk aan de praat is,
een kop koffie of een drankje in de hand. Jongeren zien we er niet. We gaan ook
voor de koffie, en de barman schuift de trommel met banketbakkerkoekjes naar
ons toe. Kijk, dat is weer eens wat anders dan cola, bier, en popcorn.
Filmhuis de Keizer
heeft twee zaaltjes, in het onze kunnen een vijftigtal mensen en die zijn er
ook want het is vol.
Philomena blijkt een
uitstekende familiefilm te zijn, gebaseerd op een waar gebeurd verhaal: Een
jong Iers meisje, Philomena, raakt ongewenst zwanger. Ze komt in een
nonnenklooster terecht waar tienermoeders worden opgevangen. Ze bevalt van een
gezonde zoon. In ruil voor het verblijf en de verzorging in het klooster moeten
de jonge moeders huishoudelijke werkzaamheden verrichten. Het is een hard
bestaan. Een uur per dag mogen ze bij hun kinderen zijn. Regelmatig adopteren
rijke echtparen de babies . Dat gebeurt zonder de moeders daar bij te
betrekken, die ontdekken plotseling dat hun kind er niet meer is. Het geeft aanleiding tot hartverscheurende
taferelen.
Pas na vijftig jaren
vertelt Philomena dit verhaal aan haar dochter. Die stelt voor dat haar moeder samen
met de journalist Martin Sixsmith op
zoek gaat naar haar verloren zoon. Martin Sixsmith was spindoctor bij de Labour party maar is
gedumpt. Hij heeft depressieve buien en probeert overeind te krabbelen door
veel te hardlopen en aan een boek over Russische geschiedenis te
werken. Hij heeft eerst geen zin om aan een human
interest verhaal te werken, maar wanneer hij hij naar het verhaal van
Philomena geluisterd heeft besluit hij toch om haar te helpen bij haar
speurtocht.
Dat is het begin van een spannende zoektocht en een verrassende ontknoping.
De film heeft
meerdere prijzen in de wacht gesleept (wiki). De hoofdrollen worden overtuigend
gespeeld door Judy Dench (Philomena, maar voor mij vooral bekend als
"M" in de laatste Bond films) en Steve Coogan (Martin Sixsmith).
De Rooms-Katholieke kerk speelt een merendeels negatieve rol: de nonnen behandelen de tienermoeders onmenselijk en het verkopen van hun babies en peuters is natuurlijk een zwarte bladzij in de geschiedenis van de Ierse kerk. Tot op de dag vandaag schijnen Ierse moeders te zoeken naar het verdwenen kind van hun tienerjaren. In de film schrijnt het: de nonnen bedriegen, veinzen, liegen, en weten precies hoe Gods toorn er uit ziet. Slechts een enkele non behoudt haar menselijkheid: Philomena krijgt een foto van haar zoontje van een jonge non: "voor jou, gepikt uit de kamer van moeder-overste" zegt ze. Toch vind ik het geen catholics bashing movie. Daarvoor is de film toch te documentaire-achtig, het gaat duidelijk niet om een uithaal naar falende mensen in een falend instituut.
De reacties van de oude Philomena en Martin Sixsmith zijn mooi verfilmd: Philomena vergeeft de nonnen, ze wil niet in haat verder leven. Martin behoudt zijn morele woede, van vergeving is geen sprake. Ik vind Martin's houding overtuigender dan Philomena: haar vergeving komt me wat al te gemakkelijk over, en Martin's diepe verontwaardiging vind ik echter. Het brengt je wel bij de wezenlijke vraag naar vergeving van groot onrecht en je eigen houding daar bij.
Wat ik heel humoristisch vind is de confrontatie tussen de volkse Philomena en de cynische intellectuele Martin. Ze kennen elkanders wereld niet en leren gaandeweg dat ze op totaal verschillende wijzen in het leven staan. Met name Martin krijgt nog wel eens uit de zak van Philomena als hij mensen koel of negatief benadert, of ze onheus behandelt. Je ziet hem denken: die ouwe heks heeft me weer in de tang....
Wat ook heel humoristisch werkt is Philomena's steeds weer verrassende openheid over sex en de schrik of verbazing die dat bij Martin teweeg brengt. Hij lijkt te verwachten dat Philomena oud en wereldvreemd is, en het tegendeel blijkt het geval. Daardoor wordt juist hij de persoon met de beperkte blik, heel grappig.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten