Moestuin - april 2012

De tijd lijkt weken lang stil te staan in de moestuin. Maart en april zijn grotendeels winderig, koud, en droog. Er groeit nauwelijks iets, niet zo goed voor mijn motivatie. Gelukkig gaat het de afgelopen week beter, en de natuur zet dan alles op alles. In enkele dagen zie je de tuin groen worden.

Tuinbonen
In februari gepoot. Na ruim drie weken komen de kiemen pas boven de grond, en daarna gebeurt er een hele tijd nauwelijks iets. De afgelopen twee weken begint de groei op gang te komen. Natuurlijk doet het onkruid daar aan mee, vandaag ga ik beginnen met die altijd doorlopende klus: wieden. De tuinbonen zien er nog wat ielig uit, ik ben benieuwd wat ze gaan doen.

De in februari gepote tuinbonen

Aardappelen
Schoonvader zorgt altijd voor pootaardappelen, die zijn er zat op het Groningse akkerbouwbedrijf van de familie. Deze week heb ik 50 poters in de grond gestopt. Het weer was verbeterd en ik had er zin in. Geduldig heb ik mooie ruggen geharkt, dat gaat handig met de grote hooihark.

vijf rijtjes aardappelen dit jaar

Fruitbomen
De fruitbomen lijken de weg kwijt door de kou. Het pruimeboompje heeft een heel klein beetje gebloeid, alsof de nachtvorst schade had aangericht. De "oude" appelboompjes beginnen nu pas uit te lopen en moeten nog gaan bloeien. De lei-fruitboompjes lijken het minst aangedaan: er wordt mooi gebloeid en de dit voorjaar gepote lei-pruimeboompjes lopen mooi uit. Het zit wel goed in die hoek.

appelbloesem bij de lei-fruitboompjes

Rabarber
De rabarber was keurig op tijd boven de grond: in maart. Ik heb er toen al regelmatig water bijgegoten omdat rabarber daarvan houdt. Dat hoeft bij die eerste groei ook weer niet teveel te zijn. Vooral als de rabarber volop in het blad staat verdampt het veel vocht door het grote bladoppervlak, en dan moet je erbij zijn met de gieter. De laatste weken heeft de rabarber de smaak ook te pakken en zoals te zien is: we kunnen stelen gaan trekken.

De rabarber doet het goed

Sla
In de broeibak gaat het ook wel goed. Er staan verschillende soorten sla in en het begint allemaal mooi te groeien. Ik heb de bak veel dicht gehad vanwege de kou. Omdat ik meer van sla van de volle grond houd, die is steviger, ben ik blij dat de ramen er nu vanaf kunnen. Ik plant elke twee weken vijf of tien plantjes, zodat we vanaf eind mei doorlopend sla uit de tuin kunnen halen.

Verschillende sooorten sla in de broeibak

Magnolia en prunus 
De magnolia heeft ook ernstige schade van de nachtvorst ondervonden. Normaal zit de boom in de tweede helft van april vol met die mooie wit met roze bloeisels. Dit jaar zitter er maar een paar bloeisels helemaal bovenin. Jammer, het is zo'n mooi gezicht.
De prunus daarentegen laat de natuur op haar mooist zien: De vuistregel voor de bloei van de prunus is Koninginnedag. En guess what: De boom staat vandaag volop met prachtige jonge bloesem te pronken, een juweeltje.

De bloeiende prunus op Koninginnedag

Boek: The Road - Cormac McCarthy

Dit is een donker en ijskoud verhaal. Het is ook ontroerend en hartverwarmend. Het haalt je uit je comfort zone, en toch wil je het in één adem uitlezen. En dat kan ook want het is geen vuistdikke roman, maar kort en bondig, soms haast als poëzie.
Cormac McCarthy is voor mij geen bekende schrijver. Ik was zijn naam eerder tegengekomen bij de film No country for old men, de verfilmig uit 2007 van het gelijknamige boek, ik moet 'm nog kijken. Die film kreeg maar liefst 4 Academy Awards.
Cormac McCarthy lijkt geen aardige geruststellende boeken te schrijven. Je komt er de donkere kanten van het bestaan tegen, en geweld wordt gepresenteerd as-is, in al zijn bruutheid en genadeloosheid.

Een vader en een zoon trekken door een verlaten en vernielde wereld. Het is niet duidelijk wat zich heeft afgespeeld, maar het moet verschrikkelijk zijn geweest. Steden zijn vernietigd, bijna alle mensen zijn omgekomen, bossen zijn verbrand, en er zijn geen vogels meer. Alles is zwartgeblakerd, of grijs van de steeds maar weer opwaaiende aswolken.

De vader en de zoon reizen naar het zuiden, met hun weinige bezittingen in een winkelwagentje en een pistool met nog twee kogels. Onderweg moeten ze zich schuil houden voor rondzwervende bendes die overleven door kannibalisme.

Ze zoeken naar voedsel en bruikbare spullen in leegstaande huizen. Hun gesprekken zijn kort. Hun reis wordt moeilijker en moeilijker. De vader wordt steeds zieker en beseft dat hij gaat sterven. Juist als de jongen alleen verder moet, ontmoet hij een gezin waar hij in opgenomen wordt.

Het einde van het boek lijkt me niet bedoeld als happy end. Daarvoor is er te weinig veranderd, ook voor het gezin is het overleven een onmogelijke opdracht. En als lezer blijf je zitten met al die dilemma's die het boek opgeroepen heeft.

Door zijn hoofdpersonen in zulke extreme omstandigheden te plaatsen worden de grote vragen heel sterk uitvergroot.

Wat is het goede handelen ? De man en de jongen spreken over de goede mensen, die het licht dragen,  en de slechte mensen die anderen doden en opeten. De man kiest soms voor lijfsbehoud en bestaanszekerheid. Hij doodt een bandiet met de voorlaatste kogel. De jongen wil helpen, het weinige voedsel delen, een oude man meenemen. Hij is bij uitstek de lichtdrager in dit verhaal.

Wat is liefde? De jongen achterlaten in die godverlaten en vijandige wereld, of hem doden met de laatste kogel, voordat hij zelf sterft ?

Wanneer en hoelang blijf je hopen ? Er is geen enkele reden of gebeurtenis of waarneming die hoop oproept of een sprankje licht geeft. Toch gaan ze door met de dagelijkse strijd om het bestaan.

De man en de jongen praten weinig. Cormac Mc.Carthy staat bekend om zijn meesterlijk vermogen om in korte dialogen heel veel op te roepen: een emotie, de sterkte van een relatie, een karaktertrek. In The Road is dat volop aanwezig, en je wordt rijk beloond als je die kernachtige dialogen rustig leest en goed tot je laat doordringen. Cormac Mc.Carthy is 76 jaar oud en heeft een 11 jarige zoon. Zijn gesprekken met zijn zoon waren inspiratiebronnen voor The Road.

CDA Landbouwberaad

Deze week was de tweede samenkomst van het CDA Landbouwberaad, gehouden in het Kulturhus in Oene.
Voordat we de landbouw induiken eerst even over dat Kulturhus: wellicht kent niet iedereen het doel van een dergelijk bouwwerk. Het idee ervoor is ontstaan in Zweden, vandaar de Zweedse benaming Kulturhus. Het was bedoeld om in de dorpen op het uitgestrekte platteland van Zweden de basisvoorzieningen voor vitaal dorpsleven beschikbaar te houden. Je kunt denken aan kinderopvang, basisonderwijs, medische zorg, welzijn, en verenigingsleven van allerlei sportieve en culturele aard.
In het Oosten van ons land is het concept overgenomen, vooral in de provincies Overijssel en Gelderland. Momenteel worden ook in de provincie Utrecht in allerlei dorpen Kulturhusen gebouwd. Hier vind je nuttige informatie over Kulturhusen in Nederland, en hier is meer te vinden over het Kulturhus in Oene.

Kulturhus Oene

Terug naar het CDA Landbouwberaad. In januari is een eerste avond gehouden in Twello. We moesten er naar een grotere zaal verhuizen door de onverwacht grote opkomst van zo'n 70 geïnteresseerden. Veel boeren natuurlijk, maar ook beleidsmedewerkers, adviseurs, en juridisch deskundigen, afkomstig uit de provincies Gelderland en Overijssel, van Tubbergen tot Beuningen.
Deze week was de opkomst laag: een kleine 20 deelnemers. Natuurlijk wordt dan 's avonds de vraag gesteld: Wat hebben we fout gedaan, waar zitten al die mensen nou ? Er lijkt me weinig reden tot ongerustheid. Waarschijnlijk zit een volgende keer de zaal weer tjokvol. Het deelnemen aan dit soort overlegcircuits is sterk onderhevig aan de waan en de drukte van de dag, dat zie je overal gebeuren. De betrokkenheid in Twello was dusdanig groot dat ik wel vertrouwen heb in een vaste harde kern van deelnemers.

Op naar de inhoud: Waarover spreken wij op zo'n avond ? Er zijn twee hoofdthema's:

1. Hoe kun je anno 2012 op een verantwoorde manier agrarisch ondernemen en daar ook een fatsoenlijke boterham mee verdienen ?
2. Hoe kan het CDA en de politiek daarbij helpen ?

Ik ben onder de indruk gekomen van de passie van de boeren voor hun vak. Dit zijn innovatief ingestelde agrarische ondernemers die voortdurend bezig zijn om belangrijke thema's als voedselveiligheid, diervriendelijkheid, en ecologische zorg voor hun land te vertalen naar hun bedrijfsvoering. Dat is knap, des te meer omdat ze voortdurend op de schopstoel zitten van de publieke opinie. Ze hebben te maken met een ronduit fnuikend ondernemersklimaat: procedures verlopen traag, vergunningen zijn schreeuwend duur, en wet- en regelgeving in Nederland zijn zo streng dat we het braafste jongetje in de Europese klas zijn, maar ons zelf uit de markt prijzen als we niet op letten.
De term verdienmodel is meerdere malen genoemd. De boeren hebben behoefte aan inkomenszekerheid. Meer en meer worden boeren blootgesteld aan de global market, en de eindeloze landbouwsubsidies uit Brussel zijn in rap tempo afgebouwd. Begrijpelijk, maar de slinger slaat weer door. Dat geeft een verhoogd  risico dat we de nationale voedselvoorziening, een vitale productiesector, zwaar laten beschadigen of zelfs ter ziele gaan. En welk land wil nou voor zijn voedsel teveel afhankelijk zijn van het buitenland ?
Het is nodig om een nieuwe balans te zoeken in de driehoek agrarisch ondernemer, global market, en overheid. Uitspraken dus over het nationale belang van de agrarische sector en daaruit voortvloeiend meer duidelijkheid over financiële waarborgen voor een bestaansminimum.

Wat ten nadele werkt van de slagvaardigheid van de boeren is hun individualisme en hun specialisering. Ook op de beide avonden van het CDA Landbouwberaad merk je dat: geen één boerenbedrijf is hetzelfde, en allemaal zijn ze gehecht aan baas op eigen erf. De discussie op die avonden is dan ook van de hak op de tak en moeilijk te besturen.

Op de tweede avond hebben we ons vooral bezig gehouden met vraag 2: Hoe schakelen we het CDA in om in de landelijke politiek boerenwelzijn  te bevorderen?
Allereerst gaan we een resolutie indienen op het aanstaande CDA partijcongres. De resolutie vraagt om het officieel instellen van het landbouwberaad als een soort van agrarische denktank voor het CDA. Als de resolutie aangenomen wordt, begint het echte werk, en dan ook met erkende status: standpuntvorming over de grote agrarische thema's. Dat moet leiden tot praktische en concrete voorstellen waarover op landelijk niveau een politiek besluit kan worden genomen in de Tweede Kamer.
Er is veel werk aan de winkel voor het CDA Landbouwberaad, een klus met veel maatschappelijk belang.