zaterdag 21 april 2012

Boek: The Road - Cormac McCarthy

Dit is een donker en ijskoud verhaal. Het is ook ontroerend en hartverwarmend. Het haalt je uit je comfort zone, en toch wil je het in één adem uitlezen. En dat kan ook want het is geen vuistdikke roman, maar kort en bondig, soms haast als poëzie.
Cormac McCarthy is voor mij geen bekende schrijver. Ik was zijn naam eerder tegengekomen bij de film No country for old men, de verfilmig uit 2007 van het gelijknamige boek, ik moet 'm nog kijken. Die film kreeg maar liefst 4 Academy Awards.
Cormac McCarthy lijkt geen aardige geruststellende boeken te schrijven. Je komt er de donkere kanten van het bestaan tegen, en geweld wordt gepresenteerd as-is, in al zijn bruutheid en genadeloosheid.


Een vader en een zoon trekken door een verlaten en vernielde wereld. Het is niet duidelijk wat zich heeft afgespeeld, maar het moet verschrikkelijk zijn geweest. Steden zijn vernietigd, bijna alle mensen zijn omgekomen, bossen zijn verbrand, en er zijn geen vogels meer. Alles is zwartgeblakerd, of grijs van de steeds maar weer opwaaiende aswolken.
De vader en de zoon reizen naar het zuiden, met hun weinige bezittingen in een winkelwagentje en een pistool met nog twee kogels. Onderweg moeten ze zich schuil houden voor rondzwervende bendes die overleven door kannibalisme.
Ze zoeken naar voedsel en bruikbare spullen in leegstaande huizen. Hun gesprekken zijn kort. Hun reis wordt moeilijker en moeilijker. De vader wordt steeds zieker en beseft dat hij gaat sterven. Juist als de jongen alleen verder moet, ontmoet hij een gezin waar hij in opgenomen wordt.

Het einde van het boek lijkt me niet bedoeld als happy end. Daarvoor is er te weinig veranderd, ook voor het gezin is het overleven een onmogelijke opdracht. En als lezer blijf je zitten met al die dilemma's die het boek opgeroepen heeft.
Door zijn hoofdpersonen in zulke extreme omstandigheden te plaatsen worden de grote vragen heel sterk uitvergroot.
Wat is het goede handelen ? De man en de jongen spreken over de goede mensen, die het licht dragen,  en de slechte mensen die anderen doden en opeten. De man kiest soms voor lijfsbehoud en bestaanszekerheid. Hij doodt een bandiet met de voorlaatste kogel. De jongen wil helpen, het weinige voedsel delen, een oude man meenemen. Hij is bij uitstek de lichtdrager in dit verhaal.
Wat is liefde? De jongen achterlaten in die godverlaten en vijandige wereld, of hem doden met de laatste kogel, voordat hij zelf sterft ?
Wanneer en hoelang blijf je hopen ? Er is geen enkele reden of gebeurtenis of waarneming die hoop oproept of een sprankje licht geeft. Toch gaan ze door met de dagelijkse strijd om het bestaan.

De man en de jongen praten weinig. Cormac Mc.Carthy staat bekend om zijn meesterlijk vermogen om in korte dialogen heel veel op te roepen: een emotie, de sterkte van een relatie, een karaktertrek. In The Road is dat volop aanwezig, en je wordt rijk beloond als je die kernachtige dialogen rustig leest en goed tot je laat doordringen. Cormac Mc.Carthy is 76 jaar oud en heeft een 11 jarige zoon. Zijn gesprekken met zijn zoon waren inspiratiebronnen voor The Road.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten