Waterstof in de keuken ?

We gaan van het aardgas af ! We weten het allemaal: In 2050 komt er geen aardgas meer in onze huizen, zo heeft de regering besloten. De eerste wijken worden ontkoppeld en de ervaringen daarmee worden gedeeld. Het ziet er niet rooskleurig uit. De Volkskrant berichtte begin januari dat in de 27 proefwijken er na twee jaren nog maar een paar honderd huizen daadwerkelijk waren ontkoppeld. Er zijn genoeg verklaringen te geven: we zijn aan het uitproberen, we zijn aan het leren, we doen het zorgvuldig, er is veel overleg nodig, er is veel meer maatwerk dan we dachten. Alle begin is moeilijk.....

De regering heeft grote ambities om te verduurzamen. We moeten dat met zijn allen gaan doen en daarom heeft elke gemeente een duurzaamheidstaakstelling gekregen. Daar wordt in de gemeente Epe ook al enkele jaren aan gewerkt. In overeenstemming met afspraken in het Klimaatakkoord heeft elke gemeente 

• deelgenomen in het vaststellen van de Regionale Energie Strategie (RES) 
• en daarnaast eind 2021een Transitievisie Warmte opgesteld.

De gemeente Epe heeft de Transitievisie Energie en Warmte op haar website gepubliceerd. De Regionale Energie Strategie is te vinden op de website van de CleanTech Regio, waartoe Epe behoort. Een duidelijke samenvatting van de warmteplannen van de gemeente Epe inclusief de meerjarenplanning is hier te vinden.

Vorig jaar jaar oktober heeft de gemeente Epe een goed bezochte informatieavond gehouden in de Hezebrink in Emst. Er ontstond daar een interessant gesprek over de keus van de gemeente Epe om waterstof vooralsnog niet in de plannen mee te nemen. Vertegenwoordigers van het Eper bedrijf Georg Fisher NV wezen op de nieuwste ontwikkelingen rond de toepassing van waterstof in het bestaande gasleidingnetwerk en pleitten ervoor om die optie verder te onderzoeken. Er werden afspraken gemaakt voor een bedrijfsbezoek aan Georg Fisher NV (onderdeel van GF Piping Systems). Na uitstel door de coronapandemie heeft dat bedrijfsbezoek maandag 7 februari kunnen plaatsvinden.

Als technici, duurzaamheidsambtenaren en adviseurs, en een betrokken burger met elkaar gaan praten over de energietransitie komen ze tijd te kort. We hebben het gehad over de lokale plannen, de rol van de overheden, over individuele bijdragen van burgers, over systeemaanpassingen waarvoor een Rijksoverheid of zelfs een EU nodig is. De energietransitie is een heel ingewikkeld proces met eindeloos veel knoppen waar je aan draaien kunt, van welke kant je het ook bekijkt.

Natuurlijk hebben we het gehad over waterstof door het gasleidingnetwerk. GF Piping Systems is een expert als het gaat  om het veilig verbinden van (kunststof) leidingsystemen voor veilig transport van vloeistoffen en gassen. De gemeente Epe licht in de Transitievisie Warmte en Energie op blz.57-58 toe waarom waterstof op de korte en middellange termijn nog niet op grote schaal kan worden toegepast in de gebouwde omgeving. Een goed beargumenteerde visie, en dat betekent dat we vooralsnog niet op waterstof zullen gaan koken....

Maar let op: er is wel degelijk iets onderweg. Het internationale consortium North2 waarin onder meer de Gasunie, de Eemshaven, en Shell participeren, is bezig plannen te ontwikkelen voor de grootschalige productie, opslag, en transport van groene waterstof. Er zal een waterstofbackbone worden gebouwd dat de grote industriële centra van Nederland verbindt en ook aan de Duitse waterstofbackbone zal worden gekoppeld. Voor het Nederlandse deel zal de Gasunie zoveel mogelijk het bestaande gasleidingnetwerk gebruiken. In eerste instantie zal het groene waterstof door de industrie worden benut. Maar de mogelijkheden om het ook toe te passen in de gebouwde omgeving zullen voortdurend in het oog gehouden worden.

Terug naar de lokale energietransitie in Epe: Wat gaan we hier doen de komende jaren? Dat staat  beschreven in hoofdstuk 4 van de hierboven al genoemde Transitievisie Energie en Warmte. Dit is de samenvatting ervan, zie blz.60:

Hoofdstrategie

• Collectieve oplossingen genieten de voorkeur boven individuele oplossingen waar mogelijk om  extra kosten te voorkomen (o.a. door de vereiste verzwaring van het  elektriciteitsnet). Wat betreft collectieve oplossingen kent de gemeente Epe de volgende mogelijkheden:
• Inzetten op restwarmte en thermische energie uit afvalwater ten minste bij bedrijventerrein Kweekweg. Mogelijk kunnen delen van Epe Centrum, Kweekweg, Gildehoek en Vegtelarij hierbij aansluiten.
• Verder onderzoek doen naar de potentie en kansrijkheid van geothermie. Deze optie is wenselijk voor delen van Vaassen, ten minste rond de Woestijnweg, Krugerstraat Zuid en Noord. En eventueel in delen van de Vogelbuurt, Berkenoord 1 en Vaassen Centrum.
• Inzetten op thermische energie uit oppervlaktewater bij Vaassen, ten minste voor bedrijventerrein Eekterveld, Heggerenk, Oosterhof en eventueel in delen van Vaassen Centrum de Krugerstraat Noord. Er zal worden onderzocht of eventuele restwarmte van bedrijventerrein Eekterveld ook als bron kan dienen voor deze buurten.
• Voor de overige buurten in de gemeente Epe is de individuele oplossing het eindbeeld. Dit kom enerzijds door de afwezigheid van collectieve oplossingen in deze buurten, anderzijds door buurtkenmerken zoals een te lage woningdichtheid.
• Zet in op ‘no-regret’ maatregelen voor alle buurten in de gemeente Epe. Dit betreft het (na-) isoleren van gebouwen en overschakelen op een hybride-warmtepomp (als tussenstap). Daarmee worden snelle stappen gezet met het besparen van CO2 en in het terugdringen van de warmtevraag. Voor grootschalige woningbezitters, zoals Woonstichting Triada, betekent dit dat zij op natuurlijke onderhouds- en vervangingsmomenten kunnen investeren in hun bezit. Triada kan zo de startmotor zijn in de buurten waar naast veel collectief bezit ook geïnvesteerd moet worden in de particuliere sector.

Natuurlijk is iedereen, zeker de burger met een koopwoning, geïnteresseerd in het kostenplaatje. In het Klimaatakkoord is woonlastenneutraliteit als één van de uitgangspunten benoemd: de (investerings-)kosten voor het gasvrij maken van een woning moeten kunnen worden terugverdiend met de bespaarde energiekosten. Dit is geen eenvoudige opgave, zie bijvoorbeeld punt 4 over woonlastenneutraliteit in dit VNG rapport, of deze studie van het Planbureau voor de Leefomgeving.