Film: Interstellar (2014)

Gisteravond met de jongens en hun vrienden naar Interstelllar geweest in de JT bioscoop in Deventer. Een prettige plek voor een avondje film: de auto raak je gemakkelijk kwijt in de parkeergarage onder de Boreel en de bioscoop heeft ruime stoelen en een gezellige en grote lounge.

Interstellar is de nieuwste blockbuster van Christopher Nolan, die in de afgelopen jaren ook al successen scoorde met o.a. de Batman / Dark Knight cyclus (2005 - 2012) en Inception (2010).
Interstellar heeft mijn hooggespannen verwachtingen waargemaakt: een bijna drie uur durende vertelling waar verhaal en beelden prachtig samenvloeien. De spectaculaire acties zijn schitterend en houden je op het puntje van je stoel, en de verhaallijn is pakkend en emotioneel overtuigend. Die combinatie kom ik zelden tegen: veel actiefilms hebben de diepgang van een schoteltje water wat betreft verhaallijn en emotie.

Anne Hathaway en Matthew McConaughey als Amelia Brand en Joseph Cooper

 Voormalig NASA piloot Cooper is boer geworden: de tijd van ruimtevaart en technische hoogstandjes is voorbij: er moet voedsel worden geproduceerd. Dat wordt steeds moeilijker door de droogte: immense zandstormen teisteren de eindeloze maisvelden. Dorpen en steden raken bedolven onder het zand en de mensen vluchten voor het uitzichtsloze natuurgeweld.
Murph, het dochtertje van Cooper, denkt dat er een geest op haar kamer is die contact met haar probeert te krijgen. Haar vader probeert haar met wetenschappelijke argumenten van die overtuiging af te brengen, totdat hij na een zandstorm in het naar binnen gewaaide zand patronen ontdekt. Het zijn gps-coördinaten en daar wil Cooper meer van weten. Na een urenlange autorit arriveert hij in het holst van de nacht  op de aangeduide plek en ontdekt er een geheime NASA-lokatie. Professor Brand, bejaard fysicus, en zijn dochter geven er leiding aan een uiterst geheim project: Bij Saturnus is een zwart gat ontdekt en de NASA vermoedt dat een buitenaardse intelligentie dit als ontsnappingsmogelijkheid aanbiedt aan de mensheid:  Via het zwarte gat kunnen andere planeten worden bereikt. Dr.Brand vraagt Cooper om als ervaren NASA-piloot het ruimtevaartuig te gaan besturen. Coopers dochter Murphy vindt het afscheid verschrikkelijk maar Cooper vertrekt. Wanneer het ruimtevaartuig terugkomt  weet niemand. Ook is het niet duidelijk hoe oud Cooper dan zal zijn, want bij het zwarte gat gedraag de tijd zich anders dan op aarde.  Een ware ruimte-Odyssee begint......

Het zwarte gat Gargantua en de eerste  planeet

Christopher Nolan weet op een knappe wijze ingewikkelde thema's in zijn films te behandelen. In de Batman / Dark Knight cyclus zijn dat de vragen rond moraliteit en goed en kwaad. In Inception verkent hij een wereld waarin dromen gedeeld worden.
In Interstellar is tijdreizen het centrale thema: wat gebeurt er wanneer onze levens  niet even snel verlopen en een vader jonger blijkt te zijn geworden dan zijn dochter ? Wat bedoelen we precies met verleden, heden, en toekomst ? Deze vragen spelen zich noodzakelijkerwijs af in een kosmische setting omdat tijdreizen alleen mogelijk zijn in  extreme natuurkundige omstandigheden zoals je die aantreft bij zwarte gaten. Nolan heeft het tijdreizen prachtig verfilmd. Zowel de statische beelden van het zwarte gat Gargantua, als ook de zenuwslopende tijdreis door het bijbehorende wormgat zijn van grote artistieke klasse.
Nolan laat Cooper na zijn passage door het wormgat in een vreemde wereld belanden, waar de tijd een fysieke dimensie heeft aangenomen: het verleden is als  continuüm zichtbaar. Nolan bouwt hier verder met verbeeldingen die ook in Inception al aanwezig zijn en hier verder worden ontwikkeld en uitgewerkt.
In de Scientific American staat een interessant interview met Kip Thorne, de fysicus die Nolan geadviseerd heeft over o.a. de wetenschappelijke vragen rond zwaartekracht en zwarte gaten.

De verhalenverteller Nolan is al even overtuigend als de verbeelder. Het "grote" thema van de redding van de mensheid en het "persoonlijke" thema van de vader die zijn kinderen weer wil zien zijn in evenwicht.
Het mooist tref je dat aan op het eind van de film waar Cooper aan zijn passage door Gargantua begint en Murph in haar oude kamer op zoek is naar de verklaring van het raadsel terwijl elk moment haar broer terug kan komen. Minutenlang wisselen de beide verhaallijnen elkaar af, en beide zijn even spannend en echt.
Beide verhaallijnen hebben ook emotionele diepgang. Bij Cooper zit dat in zijn verlangen om zijn kinderen weer terug te zien. De scene waarin hij na het eerste planeetbezoek de videoberichten van zijn kinderen bekijkt laat dat in de close up van zijn gelaat en de mimiek krachtig zien. Ook de slotscene waarin hij zijn oud geworden dochter terugziet met haar kinderen en kleinkinderen raakt me