maandag 23 mei 2011

Doomsday

Wat deed ik op zaterdag 21 mei 18.00 ? Bezig in de tuin, lekker weer buiten. Heb ik me dan niet ongerust gemaakt over de Dag des Oordeels ?  Nee, eerlijk gezegd was ik me er niet van bewust dat het zover was. Kom nou toch, dit gaat toch ergens over, en ik ben toch gelovig ? Allemaal waar, maar ik heb geen antenne voor dit soort voorspellingen.


Als ik even rondneus merk ik dat deze speciale dag zich in een brede belangstelling mag verheugen. En dan vooral vanwege veel vrolijkheid over zoveel dommigheid en religieus fanatisme. Twitter maar even op #dagdesoordeels en vermaak je.
Soms kan ik het wel waarderen. Eén van mijn favorieten, Koningin_NL, twittert op zondagochtend: Landgenoten, Wij zijn er nog. Wel aardig van God dat Hij met die vulkaanuitbarsting die Amerikaanse voorspeller niet helemaal laat afgaan. Ja, dat is de god van de control room die achter zijn hemels dashboard aan de rampenknoppen draait. Leuke tweet, maar met de gedachte er achter heb ik ook niet zoveel .

Met voorspellingen over de precieze timing van de Dag des Oordeels houd ik me niet zo bezig.

Maar voor alle duidelijkheid: dat die dag er komt staat voor mij buiten kijf, geen spoortje twijfel. En daar ben ik ook blij mee. Want wees nou eerlijk: moet er dan geen recht gedaan worden vanwege alle bruutheid, geweld, verkrachting, uitbuiting, en ga zo maar door? Het maakt niet uit of het een massale slachting is in een ver land, of vrouwenhandel in Arnhem, er is onrecht, en dat vraagt om een rechtvaardig oordeel. Je neemt er toch geen genoegen mee dat het allemaal niet uitmaakt en dat het een lotje uit de loterij is wanneer het jou goed gaat ?
Ik hoor bij de mensen die het schrijnende onrecht aan de orde stellen bij hun God: wanneer doet U recht aan al die mensen die slachtoffer zijn van de schurken dichtbij en ver weg ? Het gaat me ter harte, en ik probeer er iets aan te doen waar dat in mijn vermogen ligt.
Maar het maakt ook onrustig: Heb ik wel het recht me beter te voelen dan anderen ? En hoe denkt God dan over mij, brave burger, echtgenoot, vader, ICT-er ?

maandag 16 mei 2011

Camper try-out

Vorige week zijn we een paar dagen op pad geweest met een camper. Een probeersel ! Een paar weken geleden zijn we bij vrienden die ons hun camper laten zien. Een prachtige en compacte wagen waar ik meteen weg van ben. Mijn mening over caravans en campers is in sterke mate bepaald door de gezinsvakanties met de jongens: een stacaravan in Frankrijk, leuk ! Maar ik leidde een gebukt bestaan in die lage dingen en heb me toen voorgenomen  dat nooit meer te gaan doen....
Daarom is het kopje koffie in die mooie camper een eye-opener voor me: ik kan er gemakkelijk rechtop staan, de stoelen zitten voortreffelijk, en het bed oogt comfortabel. "Dat wil ik wel eens een paar dagen proberen" zeg ik, en binnen enkele dagen heb ik in de buurt  een camper gehuurd voor vier dagen.

de Mc Louis camper
 We besluiten om een rondje Groningen - Friesland te doen, kunnen we mooi mijn schoonouders even bezoeken. De camper is volledig uitgerust, dus potten en pannen aan boord. We sjouwen onze kleren en slaapspullen aan boord, knopen de fietsen achterop, en vertrekken richting ter Apel.
Het is even wennen: ik heb het gevoel alsof ik in een rijdende keuken zit, alles tingelt achter me. Behalve een file vanwege een gekantelde vrachtwagen bij Lichtmis arriveren we zonder problemen in Sellingen, bij ter Apel. Een on-Gronings landschap: bossen, zandgronden, meer als Drenthe. We fietsen er heerlijk rond en bezoeken het kloostermuseum in ter Apel.
De volgende dag groeten we de familie en rijden dan naar Koudum in Zuidwest Friesland. Een heel ander landschap: ruim, met de wijdse open hemel. Gelukkig is het opnieuw droog en zonnig, en we verkennen de streek: Stavoren, het Rooie Klif. Nooit geweten dat de Friese stadjes zo charmant zijn. Onze topper wordt Hindeloopen, dat we op vrijdag bezoeken. Groter dan Stavoren, en wat ons betreft met meer uitstraling. We bezoeken het Schaatsmuseum. Het lijkt me niks, maar opnieuw word ik aangenaam verrast door dit interessante en volgepakte museum. Waar ze vroeger al niet op schaatsten....
Hindeloopen - sluiswachterswoning bij de jachthaven
We fietsen 's middags door Gaasterland, en pakken en passant het piepkleine stadje Sloten mee. Bijzonder hoor: In Friesland fietsen en het idee hebben dat je op de Veluwe bent.
Op zaterdag koersen we weer naar Oene, met een tevreden gevoel. Het comfort van de camper bevalt ons goed, en daarnaast vinden we het prettig om vlot door te kunnen pakken. Je kunt 's ochtend snel vertrekken, en onderweg is een bak koffie zo gezet. Gaan we vast nog eens doen.

maandag 9 mei 2011

Osama BL

"Wat vind jij nou van de dood van Osama Bin Laden, kan dat zo maar ?" vraagt mijn lunchpartner bij UVIT me gistermiddag.
 Scherpe vraag ! Vanuit een waarschijnlijk breed gedeeld rechtvaardigheidsgevoel is mijn eerste reactie: De Amerikanen hebben het volste recht om met hem af te rekenen. Dat zal ook het sentiment van de talloze Amerikanen zijn geweest die juichend de straat op gaan. Eindelijk recht, de gelijkmaker. Maar die uitzinnige menigte doen mij ook denken aan feestende Arabieren die op straat 9/11 vieren. We verschillen niet zoveel van elkaar: Oppassen dus met een snel oordeel....

Tijdens die lunch stel ik een tegenvraag: "Waren de aanslagen op Hitler gerechtvaardigd ?" Nu zitten we middenin een belangrijke ethische vraagstelling: Wanneer is de toepassing van geweld toegestaan ? Al pratend verzinnen we een aantal voorbeelden:
  1. Meerdere malen wordt geprobeerd Hitler te doden: burgers doen dat, individueel of als groep, en legerofficieren
  2. De Amerikanen doden Osama Bin Laden. Hij pleegt verzet - zo luidt het verhaal - en wordt doodgeschoten
  3. Er loopt een rechtszaak tegen een kinderverkrachter. De moeder van het meisje weet de rechttbank binnen te dringen met een pistool en schiet de verdachte dood.
  4. 's Avonds, thuis, weet GJ nog een hypothetisch voorbeeld toe te voegen dat naar voren is gebracht door de Engelsman N.T. Wright: Een Ierse verdachte van een desastreuze bomaanslag met veel slachtoffers weet naar de Verenigde Staten te vluchten. De Britten sturen er een vliegdekschip naar toe. Met helikopters vliegen commando 's naar de schuilplaats van de verdachte en doden hem.
Over situatie 3 worden we het snel eens: wel begrijpelijk, maar niet gerechtvaardigd. Je mag het recht niet in eigen hand nemen. Maar de andere situaties zijn lastiger.
Het opleggen en uitvoeren van straffen, het beschermen van eigen have en goed, of soevereiniteit, en de toepassing van geweld die daarbij nodig kunnen zijn, zijn voorbehouden aan gezagsinstanties. Opnieuw een paar voorbeelden:
  1. De eenvoudigste situatie: het gezin. Kinderen mogen elkaar niet straffen, dat doen de ouders. Wat ouders mogen is wel ingeperkt door wetgeving.
  2. Op school: Leerlingen sturen elkaar niet de klas uit, dat doen leraren. Ook daar gelden regels waar leraren zich aan moeten houden, bepaald door directie, schoolbestuur, of Ministerie van Onderwijs
  3. In de samenleving: Een automobilist mag geen bekeuring uitdelen, dat doet de politie. En die is weer gehouden aan richtlijnen van het Ministerie
  4. Als natie: bedrijven kunnen sancties of boetes opgelegd krijgen van het Ministerie van Economsiche Zaken. Het Ministerie heeft zich wel te houden aan regelgeving van de Europese Gemeenschap.
  5. Voor natie-overstijgende zaken is er nog het internationale strafrecht, dat toegepast wordt bij de  berechting van oologsmisdadigers
  6. De laatste vraag wordt levensbeschouwelijk: waar baseer je uiteindelijk de toepassing van geweld op? De rechten van de mens zijn een poging om een universele basis hiervoor te leggen.
Ik voel me thuis bij de Leer van de rechtvaardig oorlog (LRO), een al heel lang bestaande doordenking van het oorlogsrecht. De LRO heeft o.a.  joodse, islamitische, en christelijke bijdragen, en wordt tot op de dag van vandaag doorontwikkeld.  In deze reactie vind je waardevolle quotes van Augustinus over de toepassing van geweld en het voeren van oorlog.

Zoals bovenaan al vermeld: Ik vind de actie gerechtvaardigd. Er blijven wel belangrijke vragen staan die een goed antwoord verdienen. Ze worden goed samengevat in een bijdrage van de Kroaat Miroslav Volf, hoogleraar aan Yale University. Hij schrijft op het eind:
  • Osama bin Laden was the most infamous voice of hatred and the most dangerous purveyor of terror in today's world. Clearly, a significant measure of good has been achieved in that an evildoer of such magnitude is no longer scheming about how to harm and kill innocent people--as well as seriously disrupt the lives of just about all of us (airport scanners!).
  • For the followers of Jesus Christ, no one's death is a cause for rejoicing. This applies to Osama bin Laden no less than to any other evildoer, large or small. Jesus Christ died for all; there are no irredeemable people. The path of repentance is open to anyone willing to walk on it, and no human being has the right to permanently close that path for anyone.
  • We are right to feel a sense of relief that a major source of evil has been removed. But we should reflect also on the flip side of that relief: the nature of our fears. As the King hearings and state-level anti-Sharia bills indicate, many people in our nation find themselves under a spell of a "green scare" analogous to the red scare of the 1950s. But fear is a foolish counselor, and our war in Iraq--unnecessary, unjust and counterproductive--is evidence of this.
  • Osama bin Laden was killed through an action that instantiates American exceptionalism. We will never consent to grant other nations (China, as an emerging superpower?) the right to intervene in other sovereign states the way we just intervened in Pakistan. As believers in the one God, Christians are universalists. We should not ourselves exercise rights we are unwilling to grant to others. This basic principle of morality should apply to international relations as well.